Info - Filatelistische woordenlijst / Philatelic dictionary

woord	uitleg
aangenomen	Voor een nieuwe postzegeluitgifte tot stand komt worden er verschillende ontwerpen voorgelegd. Door een flatelischtische commissie wordt er één ontwerp weerhouden, dit noemt men dan het "Aangenomen" ontwerp, dat zal gebruikt worden voor het drukken van de postzegel. Ook voor wat de kleur betreft spreekt men van een "aangenomen" kleur.
accordeonplooi	Drukfout veroorzaakt door een dubbele plooi in het papier, op het ogenblik dat het door de drukmachine gaat. Hierdoor wordt de binnenkant van de plooi niet bedrukt, bij het opentrekken van deze accordeonplooi ziet men het witte onbedrukte gedeelte. Deze witte vlek heeft dikwijls de vorm van een driehoek. Te rangschikken bij de curiositeiten of druktoevalligheden
Adhesive	In actuality, what a stamp is: a piece of paper which, by way of its gummed or pressure-sensitive back, pays for postage when applied to a piece of mail. With revenue stamps, the adhesive pays some kind of tax.
Airmail Stamps	Postage stamps used to pay the airmail postage rates. The U.S. stopped issuing airmails stamps in the 1970s when all mail began to be sent by air.
ambulant	Rijdend postkantoor. Dit is een postkantoor geïnstaleerd in een treinwagon, die de postverbinding verzekert tussen verschillende steden of streken.
annulatie	Postmerkteken (meestal een stempel) dat op de postzegel wordt aangebracht waardoor hij zijn frankeergeldigheid verliest.
Approvals	Priced selections of stamps sent to collectors by dealers. Collectors pick what they want to buy, and return the selection to the dealer with payment.
Arrow	On many sheets of stamps, small arrow markings appear in the sheet margin. This was done to aid in the perforation process.
As Is	A term usually used by auctions to denote that a stamp is offered for sale without any guarantees.
Authentication Mark	A tiny mark that appears on many older and rare stamps. It denotes that an expert has examined and approved the stamp’s authenticity.
Backstamp	Postmark applied to the reverse of a cover (see below for "Covers") to indicate transit or receipt of mail. Oval backstamps are also used on registered mail.
Block	An unsevered even-numbered group of stamps; i.e., block of four, six, 12, etc.
Bogus	A fictitious stamp-like label created solely for sale to collectors. Such "bogus stamps" are not good for postage.
Cancel, Cancellation	A marking, usually a handstamp or postmark, that indicates a stamp has been used.
Catalog	Comprehensive listing of postage and revenue stamps, including current price valuations and illustrations.
Catalog Value	The value of a stamp given by a stamp catalog (i.e., Scott catalogue value, etc.). These valuations are not necessarily the prices at which the stamps can be purchased. Often, depending on condition, stamps can be purchased below catalog value (or above, if the condition of the stamp(s) warrant same).
Centering	The relative position of a stamp’s design in relation to the margins surrounding it. Centerin is a very important consideration in determining a stamp’s value.
centrering	Een goed gecentreerde postzegel, getand of ongetand, heeft vier gelijke randen.
Classic Stamp/Issues	An early issue, with connotation of rarity.
Coil	Stamps prepared in rolls (of from 100 to 1,000) for use in vending machines.
Commemorative	A stamp issued to honor some person, place or event.
Condition	The overall state of a stamp or cover as it relates to everything from condition of the gum (present or absent), centering, presence or absence of damage to a stamp/cover, etc.
Counterfeit	Any stamp or cover or cancellation created for the purposes of deception.
Cover	An envelope or piece of postal stationery (a postcard would also fall into this category)---and usually one that has gone through the mails. In earlier days (19th century), a cover would also refer to a folded letter that had gone through the mails.
Crease	Some kind of fold that indicates a weaking of the paper on a stamp or cover.
curiositeit	Is een fout of afwijking onstaan tijdens het drukken. Het behoort tot de druktoevalligheden. Het herhaalt zich niet op dezelfde zegel in het vel en dit in tegenstelling met de veariëteit.
Cylinder	A printing plate used on a modern rotary printing press.
Definitive	A stamp issued for an indefinite period to pay a particular rate of postage. Also called "regular issues".
Denomination	The face value of a stamp.
diepdruk	Methode van plaatdruk waarbij de figuur of tekening verdiept is aangebracht op een gladde plaat. Bij het drukken zijn de uithollingen gevuld met inkt die zich op het papier zet onder de pressing van de drukrollen.
drukfout	Een vergissing bij het drukken, van de kleur, de afbeelding, de tanding of eventueel het papier, in afwijking met de voorziene uitgifte. Heeft niets te meken met het begrip, variëteit of druktoevalligheid. Een drukfout komt slechts zeer uitzonderlijk voor.
dubbel-druk	(Re-Entry) Gedeelte van het zegelbeeld dat tweemaal op de zegel voorkomt, al dan niet goed zichtbaar, veroorzaakt door een slechte reiniging van de rubberdoek die het beeld op het papier aanbrengt.
Entire	An intact piece of postal stationery (i.e., envelopes on which the stamp has been printed).
Essay	Artwork of a proposed design for a stamp or piece of postal stationery. An essay must, in fact, be different in some way from the actual design of the issued stamp or stationery.
Expertization	The examination of a philatelic item by an acknowledged expert in order to see if the item is genuine. This generally means an experizing body such as the American Philatelic Expertizing Service.
Face Value	The value of a stamp as noted on its face.
Fake	Stamp or cover that has been altered in order to raise its value or appeal to a collector.
filatelie	Het verzamelen en ruilen (al dan niet tegen betaling) van postzegels.
First Day Cover	An envelope bearing a stamp (and official first day of issue postmark) which has been cancelled on the first day the stamp was issued to the public.
Forgery	A fraudulent reproduction of a postage stamp or cover.
Frame	The outside area of a stamp’s design.
frankeerwaarde	De waarde die op de zegel vermeld staat en waarvoor hij kan gebruikt worden. De toeslag die op de weldadigheidszegels voorkomt, is nooit in de frankeerwaarde begrepen.
Freak	An abnormal stamp that has some kind of printing flaw---from overinking to perforation mistakes.
gedecentreerd gedecentreerd	De zegel heeft geen 4 gelijke randen. Bij een sterke decentrering kan de tanding tot in het zegelbeeld komen.
gegraveerd	Het zegelbeeld wordt gegraveerd in een koperen of stalen plaat. Men bekomt hierdoor een zeer scherp en precies drukresultaat. De Druk van een gegraveerde zegel laat een zeker reliëf na in het zegelbeld dat met de vingers gemakkelijk voelbaar is.
geribd	Papier dat kleine ribbeltjes vertoont, die niet te wijten zijn aan de behandeling van de papierdeeg, maar later gevormd worden door een mechanische behandeling
Grill	A waffle iron type of pattern impressed into some mid-19th century U.S. stamps to prevent such stamps from being washed and reused after their original use on mail.
guilloche	Figuur van door elkaar gevlochten lijnen, zich min of meer symmetrisch kruisend en dienend voor een stevige achtergrond waarop het zegelbeeld gedrukt is.
Gum	The substance applied to the reverse of stamps to help them adhere to a mailing item.
Gutter	The selvage, with or without plate numbers or controls numbers/letters between the panes of a sheet of stamps.
Handstamp	Some form of cancellation or postal marking.
Hinge	A tiny piece of glassine-like paper, gummed, folded and then used to mount stamps into an album.
Imperforate	Stamps without perforations or separation device between then on a sheet.
Invert	A term used for stamps printed in two or more colors and which has the active area of one of the colors printed upside down. The most famous such invert is the U.S. 24-cent inverted "Jenny" airmail stamp of 1918.
kopstaand	Twee samenhangende postzegels die zich in tegengestelde positie bevinen. Het kan zich voordoen horizontaal, verticaal of ook met tussenpaneel.
krijtpapier	Papiersoort dat bij de minste wrijving gemakkelijk verbrokkelt. Dit verschijnsel is te vergelijken met een stuk krijt vandaar de naam.
Line pair	A line printed between a pair of coil stamps. Appears because of the guideline that is printed between panes on a sheet of stamps.
Lithography	Flat surface printing with a design area that is ink-receptive. The area that is not to print is ink-repellant.
lokaal	Postzegels uitgegeven in een stad of streek en enkel frankeergeldig in het gebied waarvoor ze werden uitgegeven.
luxevelletje	Velletje gedrukt op speciaal papier, ter gelegenheid van een postzegeluitgifte, en dat door de post geschonken wordt aan bepaalde hoge personaliteiten.
magere - of vluchtige druk	Het zegelbeeld is verbleekt en vertoont kleine vlekjes veroorzaakt door een slechte beïnkting bij het drukken of een slechte reiniging van de drukplaat. Men treft het vooral aan bij de "Houyoux" zegels.
Margin	The selvage surrounding the stamps on a sheet.
maximumkaart	Een geïlustreerde postkaart waarvan het ontwerp overeenstemt met de er op aangebrachte postzegel en afstempeling.
Meter Stamp	Government permit of various face value and printed by machine on a piece of adhesive paper (or on the actual envelope) to indicate postage paid. Invented by the Pitney-Bowes company in the early 1900s.
Miniature Sheet	A smaller than normal sheetlet of stamps issued only in that form or in addition to the normal full panes of stamps.
Mint	A stamp in the same condition as when it was issued and purchased at the post office. Original gum is on the reverse and the stamp has never been hinged into an album.
Mounts	Vinyl or plastic holders, clear on the front and with gum on the back. Stamps and philatelic items are placed inside the mount and them mounted into an album.
Multicolor	More than two colors.
Multiple	An unseparated group of stamps (two or more).
NH	Never Hinged.
Official	Stamp or stationery used to pay postage by a government agency.
Offset Printing	A printing process that transfers an inked image from a plate to a roller, the roller then applying the ink to the paper.
OG/Original Gum	The gummed surface on a stamp is the actual gum that was originally applied to that stamp.
On Paper	Stamps, usually used, which have been used on mail and still adhere to all or part of that original piece of mail.
Overprint	Any printing over the original design of a stamp. For instance, an overprint that upgrades or changes the value of a stamp.
Pair	Two unseparated stamps.
Pane	The unit into which a full sheet of stamps is divided before it is sold at a post office. Many U.S. stamps were printed in sheets of 400 and broken down into four panes of 100 stamps each before sale.
paskruisjes	Kruisvormige merktekens in de bladboorden. Ze dienen om de verschillende filmen haarjuist te monteren en om een gelijkmatige centrering van de tanding te bekomen.
Penny Black	The world’s first postage stamp, the one-penny stamp issued by Great Britain in May 1840.
Perfins	Stamps punched with "perforated initials" or other designs and used generally by commercial firms in order to deter theft.
Perforation	The punching out of holes between stamps in order to aid in their separation. There are various kinds and sizes or perforations which are measured by a perforation gauge. Often, a particular size of perforation can differ on stamps that look very much alike. Different valuations can be the result.
Perforation Gauge	A metal, plastic or cardboard instrument used (easily) to measure the size of perforations (see above).
Philately	The collection and study of postage stamps and related items.
Photogravure	Modern printing process where stamps are printed through the photographic plate making process and through the use of chemicals.
plaatnummer	De meeste postzegels zijn gedrukt met verschillende drukplaten die ieder een nummer kregen in één van de boorden van het vel, wat een identificatie of opzoeking vergemakkelijkt.
Plate	The printing unit place on a press to print stamps.
Plate Block, or Plate Number Block	A block of stamps which includes the corner selvage from the pane and bearing plate numbers from the printing process.
PNC	Plate number coil.
Postage Dues	Stamps or markings that indicate an underpayment of postage.
Postal History	The study of postal markings, routes and rates of mail. And anything to do with the history of the mails.
Postmark	An official postal marking usually giving the date and origin or a piece of mail and is often part of the cancellation obliterating a stamp to prevent reuse.
postwaardestuk	Elk document, briefomslag, briefkaart, postkaart, drukwerkbandje, enz. waarop de frankering reeds werd opgedrukt, zodat men geen postzegel meer hoeft te kleven, tenzij voor een aanvullende frankering.
Precancel	Stamp with a special cancellation or overprint and which was applied before the stamp is used on mail. This bypasses normal cancelling and saves much time when large numbers of mail are being used.
Proofs	Trial impressions from a die or printing plate that are made before the formal production of stamps. Such proofs are made to check defects in the plate work or design of the stamps.
rasterdiepdruk	De drukplaten worden vervaardigd op chemische wijze na een natuurlijke of kunstmatige isolatie. Druksysteem bestaande uit de reproductie, door middel van de heliografie, methode voor het overbrengen van een fotografisch negatief op een koperen plaat.
Reprint	A stamp printed from its original plate after that stamp has ceased to be sold and postally used.
retouche	Bijwerken van het cliché tijdens het drukken om de slijtage van de platen te retoucheren. Het gebeurt steeds manueel en vertoont hierdoor onregelmatigheden in vergelijking met het origineel.
Revenues	Stamps usd for the prepayment of payment of various kinds of taxes.
Rouletting	The piercing of the paper between stamps (as opposed to perforations which are holds) that creates slits that aid in separating the stamps.
scharnieren	Kleine gegomde voorgeplooide papierstrookjes, waarvan de kleine zijde aan de bovenkant op de rugzijde van de zegel wordt gekleefd, en de grote zijde in het album, zodat men de in het album gekleefde zegel gemakkelijk kan omdraaien of laten scharnieren.
Selvage	The unprinted marginal area around the outer edges on a sheet or pane of stamps.
Specimen	Stamp or stationery overprinted "Specimen" and distributed to member countries of the Universal Postal Union. Postzegel dienend als monster meestal met de opdruk "specimen" ten behoeve van de betrokken administraties.
stempelkunde	Studie en onderzoek van postmerken (of andere) die men aantreft op brieven of documenten.
Tagging	The impregnation of phosphorescent dies into the paper used to print a stamp. When "read" by special Ultra Violet machines during mail processing, the phosphors determine the face value of the stamp(s) being used to pay postage.
tandingmeter	Klein apparaat uit karton of plastic waarop de verschillende tandingen zijn afgebeeld, om er een postzegel op te leggen en de gepaste tanding af te lezen. Er bestaan nu ook elektronische tandingmeters.
Topical or Thematic	A stamp or piece of stationery showing a particular subject; i.e., horses, birds, pandas, automobiles, athletic events, etc.
tussenpaneel	Stroken onbedrukt papier bedoeld om twee panelen postzegels te scheiden. De stroken kunnen al of niet inscripties hebben.
Unused	An uncancelled stamp (as opposed to a mint stamp, see above), but one that has been hinged for mounting into an album. Such stamps can be either gummed or ungummed (the gum having been washed off).
Used	A stamp or stationery item that has been used for the purpose for which it was intended: usage on the mail. Such an item usually bears all or part of a cancel or obliteration device.
Variety / Variëteit	A variation from the standard form of a stamp. Varieties can include watermarks, different kinds of perforations, wrong colors or printing and production mistakes (overinking, missing colors, etc.) De zegel vertoont een kleine afwijking in vergelijkking met de andere zegels van hetzelfde vel. Een variëteit herhaalt zich steeds op dezelfde zegel in het vel. De variëteit komt voor in een gedeelte van de oplage of in de volledige oplage.
Watermark	A machine-applied, deliberate thinning of paper during its manufacture, to produce a semi-transparent pattern or design of some kind.
watermerk	Merktekenen in het papier dat bekomen wordt door een verdunning aan te brengen (door middel van pressing). Bij het aanmaken van het papier. De meeste watermerken ontdekt men door de zegel op een zwarte achtergrond te leggen met de gomzijde naar boven en er dan eventueel enkele druppels lichte benzine (680°) op aan te brengen. Er bestaan ook moderne apparaten om het watermerk op te zoeken. Door het voelen aan de zegel is natuurlijk een goedkopere oplossing.
welwillendheids- afstempeling	Een afstempeling op een zegel of document zonder dat er door de postdiensten een normale verzending of behandeling plaats had.
zondagstrookje	Aanhangsel aan een postzegel (waarop vermeld is "niet bestellen op zondag") dat kan afgescheurd worden afhankelijk van het bedoelde gebruik.